Yazar: Ahmet Ural

Tüketici, ön ödemeli konut satışında sözleşme tarihinden itibaren 24 aya kadar herhangi bir gerekçe göstermeksizin sözleşmeden dönebilecek. Sözleşmeden dönülmesi durumunda satıcı, sözleşme bedelinin yüzde 8’ine kadar tazminat ödenmesini isteyebilecek.

Ön ödemeli konut satışında tüketici ve satıcıların haklarında düzenlemeye gidildi. Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca hazırlanan Ön Ödemeli Konut Satışları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Ön bilgilendirme ve sözleşme yükümlüğü kapsamında, verilecek teminatın bina tamamlama sigortası olması halinde, Hazine Müsteşarlığı tarafından yürürlüğe konulan Bina Tamamlama Sigortası Genel Şartları gereği tüketiciye verilmesi zorunlu bulunan bina tamamlama sigortasına ilişkin önemli hususlar formu, ön bilgilendirme formuna ek olarak tüketiciye verilecek.

Tüketici, ön ödemeli konut satışında sözleşme tarihinden itibaren 24 aya kadar herhangi bir gerekçe göstermeden sözleşmeden dönebilecek. Bu süre daha önce “devir veya teslim tarihine kadar” şeklinde düzenlenmişti.

SÖZLEŞMEDEN DÖNÜLÜRSE…

Sözleşmeden dönülmesi durumunda satıcı, konutun satışı veya satış vaadi sözleşmesi nedeniyle oluşan vergi, harç ve benzeri yasal yükümlülüklerden doğan masraflarla sözleşme tarihinden itibaren ilk 3 ay için sözleşme bedelinin yüzde 2’sine, 3-6 ay arası için yüzde 4’üne, 6-12 ay arası için yüzde 6’sına ve 12-24 ay arası için yüzde 8’ine kadar tazminat ödenmesini isteyebilecek. Daha önce satıcının talep edebileceği tazminat oranı yüzde 2 ile sınırlıydı.

Tüketici, sözleşmeden dönme hakkını, “satıcının yükümlülüklerini hiç ya da gereği gibi yerine getirmemesi, tüketicinin ölmesi, tüketicinin kazanç elde etmekten sürekli olarak yoksun kalması sebebiyle ön ödemeleri yapamayacak duruma düşmesi, tüketicinin kazanç elde etmekten sürekli olarak yoksun kalması sebebiyle sözleşmenin yerine olağan koşullarla yapılacak bir taksitle satış sözleşmesinin konulmasına ilişkin önerisinin satıcı tarafından kabul edilmemesi, bir konutun birden fazla tüketiciye satılması” hallerinde, devir veya teslime kadar vergi, harç, masraf, tazminat ve benzeri adlar altında herhangi bir bedel ödemeksizin kullanabilecek.

Sözleşmeden dönülmesi durumunda, tüketiciye iade edilmesi gereken tutar ve tüketiciyi borç altına sokan her türlü belge, dönme bildiriminin satıcıya ulaştığı tarihten itibaren en geç 180 gün içinde tüketiciye geri verilecek.

Konut bedelinin bir kısmının bağlı kredi ile karşılanması durumunda, tüketicinin ödediği satış bedeli, satıcı tarafından dönme bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren en geç 180 gün içinde masraf ve tazminat tutarı düşülerek ilgili konut finansmanı kuruluşuna iade edilecek. Söz konusu süreler 90 gün olarak uygulanıyordu.

Ön ödemeli konut satış sözleşmelerine, sözleşmenin akdedildiği zaman yürürlükte bulunan yönetmelik hükümleri uygulanacak.

Türkiye’nin ilk gayrimenkul sertifikası ihracı TOKİ’nin garantörlüğünde başlıyor. Küçük yatırımcının büyük inşaat projelerine ortak olmasının önü açıldı. Sertifikalarla yeni bir finansman modeli oluşacak.

TOKİ öncülüğünde Türk gayrimenkul sektöründe bir ilke imza atılarak gayrimenkul sertifikası ihracına başlanıyor. Gayrimenkul sektöründe yeni bir finansal yatırım aracı olacak sertifika ile gayrimenkul alacak birikimi olmayan küçük yatırımcı, gayrimenkul projelerinden pay satın alarak projelere topraktan ortak olabilecek.

İlk gayrimenkul sertifikası ise İstanbul Başakşehir’de temel atma çalışmaları başlayan Park Mavera 3 projesi ile halka sunuluyor. TOKİ ve Makro İnşaat’ın hasılat paylaşımı modeliyle hayata geçirilen projenin yüzde 30’una yaklaşan bir kısmı ilk etapta ihraç edilecek. Yoğun talep alınması durumunda ise projenin yüzde 50’sinin ihracı söz konusu olacak.

9 blokta toplam 723 daireden oluşan Park Mavera 3 projesinde gayrimenkul sertifikası kapsamında 218 daire bulunuyor. Talep toplama süreci ise 29-30-31 Mart olarak belirlendi.

Pay başı 42.5 TL

Türkiye’nin ilk gayrimenkul sertifikası pay başına 42.5 liradan halka arz edilecek. Gayrimenkul sertifikası ihracında 3.37 milyon adet pay ihraç edilecek, hasılat toplamı 143.24 milyon lira olacak.

Sertifikalar pay piyasasında işlem görecek. TOKİ’nin garantörlüğünde olacak ihraç sürecinde Park Mavera 3 projesinin gayrimenkul sertifikasına konu olan kısmı, paylara bölünerek, inşaatın teslim süresi olan 36 ay boyunca borsa İstanbul’da işlem görecek. Bu süre içinde pay sahibi olmak isteyen kişi ya da kurumların çeşitli seçenekleri olacak. Buna göre, bir üst sınır yok, istenilen kadar pay alınabilecek. Bu süre boyunca ise paylar istenildiği gibi alınıp satılabilecek. Proje bitiminde satılan daireden düşen pay alınacak. Daireyi almak isteyen ise tüm paylarını toplayıp satın alabilecek.

Faizsiz finansman

Gerekli ruhsat ve izinleri alan firmanın SPK’ya başvurması ve SPK’nın aradığı şartları karşılaması durumunda proje gayrimenkul sertifikası ile halka arz edilebilecek.

Gayrimenkul sertifikası firmalara, kamu ve özel sektörün gerçekleştireceği kentsel dönüşüm projelerine faizsiz finansman da sağlamış olacak. Finansman sadece gayrimenkul sertifikasına konu olan proje için kullanılabilecek.

Türkiye’nin ilk gayrimenkul sertifikası ihracı için düzenlenen toplantıya SPK Başkanı Vahdettin Ertaş, TOKİ Başkanı Ergün Turan ve Makro İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Ercan Uyan ile Vakıf Yatırım Genel Müdürü Kemal Şahin katıldı. SPK Başkanı Ertaş, gayrimenkul sertifikalarının yeni bir finansman kaynağı ve vatandaşların konut projelerinin kazancından yararlanma imkanı sunan bir tasarruf ve yatırım aracı olduğunu söyledi.

Garantörü TOKİ oldu

TOKİ Başkanı Turan, gayrimenkul sertifikasının konut sahibi olmak isteyenler için önemli bir yatırım aracı olacağını belirterek, uygulamanın, küçük birikimlerle yatırım yapmak ve konut edinmek isteyenleri cesaretlendireceğini söyledi. Turan, TOKİ’nin projenin tamamlanmasında ‘garantör’ kuruluş olduğunu belirterek, “Uygulama bu hali ile bir ilk olmakla birlikte, modelin altyapısında idaremizin çok güçlü bir birikimi ve tecrübesi bulunmaktadır. TOKİ son 14 yıl içinde ‘Gelir Paylaşımı Modeli’ni hayata geçirmiş ve başarılı sonuçlar almıştır. Sertifika sistemi de bizim açımızdan hasılat paylaşımı modelinin bir üstüne çıkarak, küçük yatırımcılara alternatif yeni bir yatırım modeli sunmaktır. Vatandaşlarımız da artık projeye ortak olabilecekler” dedi.

‘Metrekare değil pay’

Makro İnşaat Başkanı Ercan Uyan, gayrimenkul sertifikasının toplumda ‘metrekare metrekare’ satış olarak algılandığını vurgulayarak, ancak satışların şerefiyeleri gibi tüm özellikleriyle ele alınan dairelerin ‘pay’lara bölünerek satışı olacağını söyledi. Uyan, “Her daire paylara bölünmüş olacak ve alanlar projeye ortak olacaklar. Burada oluşacak değer artışından da yine pay sahipleri faydalanacak. Projemiz, İstanbul’un en hızlı gelişen ilçelerinden biri olan Başakşehir ilçesinin yeni merkezinde yer alıyor. Projenin çevresinde Botanik şehir parkı, Başakşehir yeni meydanı gibi değerli yatırımlar bulunuyor. Amacımız, daire alacak birikimi olmayan vatandaşlarımızın, projenin ve bölgenin geleceğine yatırım ortağı olmasını sağlamak” diye konuştu.