TOKİ, sivil mimari örneği, özel hukuka tabi gerçek ve tüzel kişilerin mülkiyetinde bulunan, korunması gerekli tescilli taşınmaz kültür varlıklarının bakımı, onarımı ve restorasyonu için rekor miktarda kaynak sağladı. Tescilli taşınmaz kültür varlıklarının restorasyonuna katkı sağlamak amacıyla 2005 yılında “restorasyon kredisi” uygulaması başlatan TOKİ, 9 yılda 530 kültür varlığına kredi desteği verdi. Başlatılan restorasyon projelerinden 335’i tamamlanarak kültür değerlerimiz arasındaki yerini perçinledi.
2013’te 80 projeye 9 milyon lira kredi
2010 yılında 38 restorasyon projesi için 3 milyon lira kredi tahsis eden İdare, 2011’de 72 restorasyon projesine 6,2 milyon lira, 2012’de 106 proje için 10,5 milyon lira kredi verdi. TOKİ, 2013 yılında 80 projeye yaklaşık 9 milyon lira kredi sağladı.
2005’te 16, 2006’da 50, 2007’de 34 projeye kredi veren TOKİ, 2008’de 54, 2009’da 80 yapının yeniden hayat bulması için kredi verdi. İdare, 2010 yılında 38, 2011’de 72, 2012’de 106 ve 2013’te 80 olmak üzere toplam 530 projeye 46 milyon lira kredi tahsis etti.
Kredi üst limiti 125 bin lira
2005 ve 2006 yıllarında kredi üst limiti 75 bin lirayken, 2010 yılına kadar kredi üst limiti 80 bin liraya, 2011’de 90 bin liraya, 2012’de 105 bin liraya ve 2013 yılında 115 bin liraya çıkarıldı. TOKİ, 2014 yılıyla birlikte kredi üst limitini 125 bin lira olarak belirledi.
Başvurular başladı
İdare, 2014 yılı restorasyon kredisi başvurularını 7 Nisan – 2 Mayıs 2014 tarihleri arasında kabul edecek. Her bir proje için, keşif özetinin yüzde 70’ine kadar ve en fazla 125 bin lira olmak üzere kredi kullandırılabilecek. Restorasyon kredisi için yapılacak müracaatlarda, özel mülkiyetteki yapıların Kültür ve Tabiat Varlıkları tarafından alınmış “tescil” kararının ve onaylı röleve ve restorasyon projelerinin bulunması gerekiyor.
Kredilerde özelikle tarihi kent dokularını iyileştirilmesine yönelik olan ve yerel yönetimlerin öncülüğündeki projelere öncelik verilecek. Bakım, onarım ve restorasyon işlemleri yapılacak taşınmaz kültür varlığının; mimari ve kültürel değeri, fiziki durumu, bulunduğu çevrenin özellikleri, kullanım amacı göz önünde bulundurulacak. Taşınmaz kültür varlığının bakımı, onarımı ve restorasyonu için yapılacak işlemlerin; yapının kültür varlığı niteliğinin devamını sağlaması, gerekirse sağlıklaştırılması ve işlev kazandırılması amacına yönelik olması zorunluğu bulunuyor.
TOKİ’nin bugüne kadar kredilendirdiği projeler; “İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, Amasya, Bartın, Çanakkale, Elazığ, Muğla, Mardin, Uşak, Kastamonu, Tokat, Trabzon, Giresun, Edirne, Isparta, Tekirdağ, Şanlıurfa ve Artvin illerinde; Safranbolu, Kalecik, Bergama, Ürgüp, Bolaman, Bandırma, Ayvalık, Milas, Ula, Foça, İnegöl, Mudanya, Midyat, Seydiler, İnebolu, Alanya, Akçaabat, Osmaneli, Mudurnu, Kemaliye, Göynük, Taraklı, İncesu, Zile, Daday, Mustafapaşa, Birgi, Kalkan, Çavuşin ve Uzungöl” gibi ilçe ve beldelerde yer alıyor.