İnşaat sektörü yüzde 1 büyüdü

Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (İMSAD) tarafından hazırlanan “Aralık Ayı Sektör Ekonomi Raporu” açıklandı. Buna göre, özel sektör inşaat harcamaları 2014 yılı üçüncü çeyrekte yüzde 3,8, inşaat sektörü ise yüzde 1 büyüdü.

Geçen yıl yüzde 7 büyüyen inşaat sektöründe büyüme 2014 yılında yavaşladı. İlk çeyrekte yüzde 5,1 olan büyüme ikinci çeyrekte yüzde 2,8 olarak gerçekleşti. 2014 yılının dokuz ayında büyüme yüzde 2,9 oldu. Yılın dokuz ayında gayrimenkul ve iş faaliyetleri sektörü ise yüzde 2,2 büyüme gösterdi. Genel ekonomik büyüme ile birlikte inşaat ve gayrimenkul sektörlerindeki büyüme de yavaşladı.

İnşaat sektöründe 2013 yılında yaşanan yüzde 7 büyümenin tamamı kamu inşaat harcamalarından kaynaklanırken, özel sektör inşaat harcamaları geçen yıl yüzde 1 daraldı. Özel sektör inşaat harcamalarında iki yıl üst üste yaşanan küçülmenin ardından, 2014 yılı üçüncü çeyrekte yüzde 3,8 ve dokuz ayda yüzde 5,3 büyüme gerçekleşti.

Mevcut inşaat işleri seviyesi 2014 yılının ilk iki ayında geriledikten sonra mart-haziran döneminde yükseldi. Temmuz-eylül dönemin hemen hemen aynı kalan mevcut işlerin seviyesi ekim ayında 2,8 puan düşmüş, kasım ayında ise 1,5 puan artmıştı. Aralık ayında ise mevsimsellik etkisi ile mevcut inşaat işlerinin seviyesi kasım ayına göre 10,2 puan geriledi. Aralık ayında mevcut inşaat işlerinin seviyesi geçen yılın aynı ayına göre ise 3,1 puan geride gerçekleşti.

2014 yılında yeni alınan inşaat işleri yıl genelinde dalgalı bir seyir izlerken, alınan yeni inşaat işleri haziran ayında en yüksek seviyeye ulaştı ve bunu izleyen aylarda ise iniş çıkışlar gösterdi. Kasım ayında yeni alınan işlerde 0,2 puan artış yaşanmasının ardından aralık ayında da 1,5 puanlık bir artış gerçekleşti. Böylece yeni alınan işler seviyesi aralık ayında geçen yılın aynı ayına göre 2,7 puan geride kaldı.

Açıklamaya göre, kasım ayında konut satışları geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1,1 artış gösterirken, 103 bin 783 adet konut satıldı. Geçen yılın kasım ayında ise 102 bin 681 konut satışı yapılmıştı. Ağustos, eylül ve ekim aylarında hızlanan konut satışları kasım ayında yavaşladı. 2014 yılının 11 ayında konut satışları geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 1 azalarak 1 milyon 30 bin 715 adet gerçekleşti. Konut satışlarındaki yıllık gerileme de giderek yavaşladı.

Yeni konut fiyatlarının artışı 2014 yılının genelinde yavaşlarken, kasım ayında ise ilk kez geriledi. 11 ayda yeni konut fiyat artışları yıllık yüzde 5,6 oldu. Son bir yılda yeni konut fiyatlarında en yüksek artış yüzde 6,4 ile 3+1 konutlarda olmayı sürdürdü. Yılın genelinde ortaya çıkan yeni konut fiyatlarında durağan eğilim sürdü. 2014 yılı ilk çeyrek döneminde alınan konut yapı ruhsatları daire sayısı geçen yılın aynı çeyreğine göre yüzde 76,2, ikinci çeyrek döneminde ise yüzde 5,3 arttı. 2014 yılı üçüncü çeyrek döneminde alınan yapı ruhsatları daire sayısı ise geçen yılın üçüncü çeyrek dönemine göre yüzde 42,4 artış gösterdi. Böylece yılın ilk dokuz ayında alınan konut yapı ruhsatları daire sayısı geçen yılın ilk dokuz ayına göre yüzde 33,2 artışla 805 bin 584 adet oldu. 2014 yılı ilk dokuz ayında alınan yapı kullanım izin belgesi daire sayısı ise 566 bin 568 ile geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 12,1 arttı.

Yılın ilk çeyrek döneminden sonra gerileyen konut kredisi aylık ortalama faiz oranları eylül ve ekim aylarında yüzde 1’in altına inerken, kasım ayında yüzde 0,91 arttı. Konut kredisi aylık ortalama faiz oranları aralık ayında da yüzde 0,91 olarak gerçekleşti.

Bu yılın ekim ayında, eylül ayında olduğu gibi inşaat malzemesi üretimlerinde farklı eğilimler ortaya çıktı. Ekim ayında çok sayıda alt sektörde üretim artarken aynı şekilde çok sayıda alt sektörde üretim geriledi. Ekim ayında üretim verileri izlenen 26 alt sektörden 11’inde üretim geçen yılın aynı ayına göre geriledi. Ayrıca, ekim ayında 15 alt sektörde ise üretim geçen yılın aynı ayına göre arttı. Yılın son çeyreğinin ilk ayında inşaat malzemeleri sanayi üretimi ortalama yaklaşık yüzde 3 büyüme ile ilk 3 çeyrek performansının bir miktar altına indi. Ocak-ekim döneminde ise ortalama inşaat malzemeleri sanayi büyümesi ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4,7 seviyesinde sürdü.

Son aylarda zayıflayan ihracat ekim ayında geriledi. Ekim ayında ihracat geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2,3 azalarak 1,66 milyar dolar oldu. Yılın ilk on ayında ihracat 17,77 milyar dolar olurken, ihracat yüzde 1,6 arttı. 2014 yılı ekim ayında yıllık ihracat 21,64 milyar dolar oldu. Yıllık ihracat artışı (2013 sonuna göre) yüzde 1,7 olarak gerçekleşti. 2014 yılının ilk on aylık döneminde ihracat performansı ilk çeyrek sonrası kademeli olarak düştü.

İthalat ağustos ayı dışında yıl genelinde geriledi. Ekim ayında da ithalat yüzde 8,3 geriledi. Yılın ilk on ayında ithalat 7,7 milyar dolar, ithalattaki gerileme ise yüzde 9,9 oldu. 2014 yılında inşaat malzemeleri ithalatı azalırken, ekim ayında yıllık ithalat 9,53 milyar dolara kadar geriledi. Döviz kurlarındaki artışlar ve inşaat sektöründe yavaşlama ithalatta belirleyici oldu.